6 OORZAKEN WAAROM HET SLECHT GAAT MET DE BIJ

Er zijn meerdere oorzaken die ervoor gezorgd hebben dat het zo slecht gaat met bijen. De meest bekende hiervan zijn: verdwijning van leefgebied, pesticiden en de eigen ziektes (varroamijt). Maar wist je bijvoorbeeld dat elektromagnetische straling en windmolens ook hun effect hebben op bijen? 

1. Pesticiden

Het gebruik van pesticiden vormt nog altijd een groot probleem voor insecten. Pesticiden komen niet alleen terecht in nectar en stuifmeel, maar ook in honingdauw. Honingdauw is het gehele jaar aanwezig en vormt voor verschillende insecten een belangrijke voedselbron. 

Met name de systemische pesticiden, zoals neonicotinoïden, vormen een groot gevaar omdat de hele plant het gif in zich opneemt.  Neonicotinoïden zorgen ervoor dat prikkels tussen de hersenen en zenuwcellen worden verstoord waardoor insecten doodgaan. Hoewel er inmiddels een verbod geldt voor het gebruik van deze pesticiden is het probleem voorlopig nog niet geweken. De reststoffen blijven nog een aantal jaar in de planten en grond en zullen zo nog hun sporen achterlaten.

2. Landbouw

Misschien nog wel de grootste impact op bijen is de manier waarop we met onze grond omgaan. Voor de WOII had elke boer een eigen stukje grond, waarop hij aardappelen, groenten, fruit en wat koeien had. Dit zorgde voor een ruim en gevarieerd dieet voor bijen en andere insecten het hele jaar door. Maar na WOII werd duidelijk  dat we veel meer konden produceren als we op grote schaal gingen produceren. Het gevolg: minder variëteit en voor een langere periode geen bloemen.

beelife landbouw

3. Bestuiving

Van de verkoop van honing word je niet rijk. De meeste imkers verkopen hun honing tegen kostprijs en moeten dus op zoek naar andere verdienmodellen. De belangrijkste daarvan is bestuiving. Imkers reizen met hun bijen van gewas naar gewas om ze te laten bestuiven. In Nederland wordt er op kleinere schaal bestoven, wat niet echt tot problemen leidt. Maar in Amerika rijden imkers van staat naar staat. Bijen zitten hierdoor soms urenlang opgesloten in hun kast en raken getraumatiseerd. Met name tijdens de bloei van de amandelbloesems komen er miljarden bijen op één plek voor de bestuiving. Het is voor bijen gevaarlijk om op dezelfde bloemen te vliegen omdat hier ziektes worden overgedragen. De documentaire Terra laat zien hoe dit precies in zijn werk gaat. 

4. Straling

Bijen staan erom bekend enorm gevoelig te zijn voor elektromagnetische straling. Ze gebruiken het magnetische veld van de aarde om te navigeren.

Sinds 2000 verdwijnen soms spontaan hele bijenkolonies. Met name in Europa, Australië en Amerika, de continenten waar sinds 20 jaar veel telefoons gebruikt worden. 

Er zijn inmiddels meerdere onderzoeken gedaan naar bijensterfte en elektromagnetische straling. Eén daarvan vond plaats aan de Universiteit van Landau in Duitsland. 
Er werden 8 bijenkolonies genomen waarvan 4 voorzien werden van een DECT-station. De overige 4 dienden als controle groep. Bij de ingang van elke bijenkast werd een doorzichtige buis geplaatst waardoor de onderzoekers de in- en uitgaande bijen konden tellen. 
3 van de 4 kolonies die aan straling werden blootgesteld stierven. Er keerden geen bijen naar 2 kasten terug en naar de overige kast slechts 6. Naar de controle groepen keerden in 45 minuten maar liefst 16 van de 25 bijen terug. 

Naast het aantal terugkerende bijen, onderzochten de onderzoekers ook het gewicht in honingraat. Het gewicht van de controlegroep was 21% zwaarder. 

Andere onderzoeken laten ongeveer dezelfde resultaten zien waaruit blijkt dat straling dus echt haar gevolgen heeft op bijen.

We gaan straks over op 5G, maar of dat nu echt verstandig is, valt te betwijfelen. 

5. Windmolens 

Het zal je misschien verbazen maar er is een verband gevonden tussen windmolens en de afname van insecten. 

Uit een onderzoek van het Duitse centrum voor lucht- en ruimtevaart in Stuttgart is gebleken dat er jaarlijks zo’n 24.000 ton aan insecten dood gaat door de windmolens in Duitsland. 

Insecten maken gebruik van de hoge luchtstroom om te migreren. Hierdoor raken ze verstrikt in de energiestroom die windmolens opwekken en slaan te pletter tegen de wieken. 

Hoeveel insecten in Nederland dood gaan door windmolens is nog niet helemaal duidelijk. Maar dat er een heuse sector van schoonmaakbedrijven voor windparken is ontstaan, laat wel zien dat er toch insecten achterblijven aan de wieken. Een zaak om verder te onderzoeken.

6. Eigen ziektes

Alsof alle externe oorzaken nog niet genoeg zijn, hebben bijen ook nog eens te kampen met hun eigen ziektes. En dat zijn er nogal veel. Eén daarvan is de varroamijt. Deze mijt is één van de grootste bedreigingen voor bijen. Ze nestelen zich in het broed binnen de kast en zorgen ervoor dat de larven gemuteerd raken. Ze tasten ook de navigatieskills aan zodat de bijen de weg terug naar de bijenkast niet kunnen vinden. 

Gelukkig zijn er ook een hele hoop zaken die bijdragen aan de gezondheid van bijen. Vers stuifmeel en bloeiende bloemen bijvoorbeeld. Lees hier wat je nog meer kunt doen om de bij te helpen.

6 OORZAKEN WAAROM HET SLECHT GAAT MET DE BIJ

Er zijn meerdere oorzaken die ervoor gezorgd hebben dat het zo slecht gaat met bijen. De meest bekende hiervan zijn: verdwijning van leefgebied, pesticiden en de eigen ziektes (varroamijt). Maar wist je bijvoorbeeld dat elektromagnetische straling en windmolens ook hun effect hebben op bijen? 

1. Pesticiden

Het gebruik van pesticiden vormt nog altijd een groot probleem voor insecten. Pesticiden komen niet alleen terecht in nectar en stuifmeel, maar ook in honingdauw. Honingdauw is het gehele jaar aanwezig en vormt voor verschillende insecten een belangrijke voedselbron. 

Met name de systemische pesticiden, zoals neonicotinoïden, vormen een groot gevaar omdat de hele plant het gif in zich opneemt.  Neonicotinoïden zorgen ervoor dat prikkels tussen de hersenen en zenuwcellen worden verstoord waardoor insecten doodgaan. Hoewel er inmiddels een verbod geldt voor het gebruik van deze pesticiden is het probleem voorlopig nog niet geweken. De reststoffen blijven nog een aantal jaar in de planten en grond en zullen zo nog hun sporen achterlaten.

2. Landbouw

Misschien nog wel de grootste impact op bijen is de manier waarop we met onze grond omgaan. Voor de WOII had elke boer een eigen stukje grond, waarop hij aardappelen, groenten, fruit en wat koeien had. Dit zorgde voor een ruim en gevarieerd dieet voor bijen en andere insecten het hele jaar door. Maar na WOII werd duidelijk  dat we veel meer konden produceren als we op grote schaal gingen produceren. Het gevolg: minder variëteit en voor een langere periode geen bloemen.

beelife landbouw

3. Bestuiving

Van de verkoop van honing word je niet rijk. De meeste imkers verkopen hun honing tegen kostprijs en moeten dus op zoek naar andere verdienmodellen. De belangrijkste daarvan is bestuiving. Imkers reizen met hun bijen van gewas naar gewas om ze te laten bestuiven. In Nederland wordt er op kleinere schaal bestoven, wat niet echt tot problemen leidt. Maar in Amerika rijden imkers van staat naar staat. Bijen zitten hierdoor soms urenlang opgesloten in hun kast en raken getraumatiseerd. Met name tijdens de bloei van de amandelbloesems komen er miljarden bijen op één plek voor de bestuiving. Het is voor bijen gevaarlijk om op dezelfde bloemen te vliegen omdat hier ziektes worden overgedragen. De documentaire Terra laat zien hoe dit precies in zijn werk gaat. 

4. Straling

Bijen staan erom bekend enorm gevoelig te zijn voor elektromagnetische straling. Ze gebruiken het magnetische veld van de aarde om te navigeren.

Sinds 2000 verdwijnen soms spontaan hele bijenkolonies. Met name in Europa, Australië en Amerika, de continenten waar sinds 20 jaar veel telefoons gebruikt worden. 

Er zijn inmiddels meerdere onderzoeken gedaan naar bijensterfte en elektromagnetische straling. Eén daarvan vond plaats aan de Universiteit van Landau in Duitsland. 
Er werden 8 bijenkolonies genomen waarvan 4 voorzien werden van een DECT-station. De overige 4 dienden als controle groep. Bij de ingang van elke bijenkast werd een doorzichtige buis geplaatst waardoor de onderzoekers de in- en uitgaande bijen konden tellen. 
3 van de 4 kolonies die aan straling werden blootgesteld stierven. Er keerden geen bijen naar 2 kasten terug en naar de overige kast slechts 6. Naar de controle groepen keerden in 45 minuten maar liefst 16 van de 25 bijen terug. 

Naast het aantal terugkerende bijen, onderzochten de onderzoekers ook het gewicht in honingraat. Het gewicht van de controlegroep was 21% zwaarder. 

Andere onderzoeken laten ongeveer dezelfde resultaten zien waaruit blijkt dat straling dus echt haar gevolgen heeft op bijen.

We gaan straks over op 5G, maar of dat nu echt verstandig is, valt te betwijfelen. 

5. Windmolens 

Het zal je misschien verbazen maar er is een verband gevonden tussen windmolens en de afname van insecten. 

Uit een onderzoek van het Duitse centrum voor lucht- en ruimtevaart in Stuttgart is gebleken dat er jaarlijks zo’n 24.000 ton aan insecten dood gaat door de windmolens in Duitsland. 

Insecten maken gebruik van de hoge luchtstroom om te migreren. Hierdoor raken ze verstrikt in de energiestroom die windmolens opwekken en slaan te pletter tegen de wieken. 

Hoeveel insecten in Nederland dood gaan door windmolens is nog niet helemaal duidelijk. Maar dat er een heuse sector van schoonmaakbedrijven voor windparken is ontstaan, laat wel zien dat er toch insecten achterblijven aan de wieken. Een zaak om verder te onderzoeken.

6. Eigen ziektes

Alsof alle externe oorzaken nog niet genoeg zijn, hebben bijen ook nog eens te kampen met hun eigen ziektes. En dat zijn er nogal veel. Eén daarvan is de varroamijt. Deze mijt is één van de grootste bedreigingen voor bijen. Ze nestelen zich in het broed binnen de kast en zorgen ervoor dat de larven gemuteerd raken. Ze tasten ook de navigatieskills aan zodat de bijen de weg terug naar de bijenkast niet kunnen vinden. 

Gelukkig zijn er ook een hele hoop zaken die bijdragen aan de gezondheid van bijen. Vers stuifmeel en bloeiende bloemen bijvoorbeeld. Lees hier wat je nog meer kunt doen om de bij te helpen.

Lees ook

Nieuwe samenwerking met Bosman Bedrijven

Samen zetten we ons in voor de bij

Lees

Van Passie naar Droombaan

Afgelopen weekend kwam BeeLife samen met Bosman Bedrijven in beeld bij het programma Van Passie naar Droombaan.

Lees